İşletmeler İçin Topraklama Ölçümü

Topraklama tesisatı periyodik olarak en az yılda bir defa, yer değiştirebilen makineler için altı ayda bir defa yetkili elektrik mühendisi tarafından muayene ve ölçümü yapılmalıdır.

Gerek Çalışma Bakanlığı Müfettişlerinin gerekse TSE yetkililerinin ilgili yasa ve yönetmelikler gereğince sizden istedikleri muayene ve ölçümleri TÜRKAK (Türk Akreditasyon Kurumu) tarafından akredite edilmiş kalibrasyon laboratuvarından kalibre edilmiş cihazlarımız ile EMO (Elektrik Mühendisleri Odası) kayıtlı ve onaylı elektrik mühendisi uzmanımız tarafından gerçekleştirmekteyiz.

Topraklama Tesislerinde Ölçüm ;

Yeni Tesis Edilecek veya Mevcut Topraklama Tesislerinde Yapılacak Ölçmeler; Toprak Özdirencinin Ölçülmesi: Toprak yayılma direncini veya topraklama empedansını önceden belirlemek amacıyla toprak özdirencinin ölçülmesi, bu direncin çeşitli derinlikler için tespit edilmesini sağlayan "Dört Sonda Yöntemi" (örneğin,Wenner Yöntemi) ile yapılmalıdır.

Dokunma Gerilimlerinin Ölçülmesi ; Dokunma gerilimlerinin ölçülmesi için,akım-gerilim ölçme yöntemi kullanmak zorunludur.

Topraklama Tesislerinde Sahada Yapılan Muayeneler ve Belgelendirme:

Her topraklama tesisi, kullanıcı tarafından işletmeye alınmadan önce,montaj ve tesis aşamasında, gözle muayene edilmeli ve deneyden geçirilmelidir. Topraklama Raporunda ölçme işlemini yapan elektrik mühendisi (Adı,soyadı,ünvanı,Oda Kayıt no vb.) gösterilmelidir.Global topraklama sisteminin dışında her tesisin toprak direnci hesaplanmalı ve sistematik olarak ölçülmelidir.

Yıldırım Etkilerine Karşı Topraklama Önlemleri:

Yıldırımdan korunma için yüksek gerilim topraklama tesisi kullanılmalıdır. Bütün aşırı gerilim koruma düzenlerinin, toprağa boşalma yolunun direnç ve endüktansı olabildiğince küçük tutulmalıdır. Bu sebeple topraklama elektroduna bağlantı mümkün olduğu kadar düz, köşe yapmadan ve en kısa yoldan yapılmalıdır. Yapıların yıldırım etkilerine karşı koruma önlemleri için ilgili standartlara (TS 622,TS IEC 61024 ve TS IEC 60364-4-443 vb ) ve diğer ilgili mevzuatta ( Bayındırlık Bakanlığı Teknik İşler Şartnamesi Yıldırımlık tesisatı kısmı vb) belirtilen hususlara da uyulacaktır. Parlayıcı ve patlayıcı ortamlarda alınacak ek topraklama önlemleri için ilgili standartlarda ( Örneğin EN 60079-14 vb ), tüzük ve genelgelerde belirtilen hususlara uyulacaktır.

Yüksek Gerilim TesislerindeTopraklama Dirençleri

Yüksek Gerilim tesislerinde çeşitli topraklama dirençleri için tavsiye edilen değerler:

• İşletme topraklaması RB < 2 ohm
• Koruma topraklaması RA Koruma düzeneğine bağlı olarak
• Dengelenmiş şebekelerde RA < 2 ohm
• Trafo merkezlerinde, direklerde RA < 4 ohm
• A.G. Ve Y.G. Bağlama tesisleri birleştirildiğinde RA < 1 ohm
• Parafudr topraklama direnci RA < 5 ohm

Topraklama sistemlerinde kontrol periyotları

• Elektrik üretim, iletim, dağıtım tesisleri 2 yıl
• Enerji nakil ve dağıtım hatları 5 yıl
• Sanayi tesisleri ve iş merkezleri direnç değerleri 1yıl
• Topraklama tesisleri ile ilgili diğer kontrollar 2 yıl
• Sabit işletme elemanları 1 yıl
• Yeri değişebilen işletme elemanları 6 ay
• Parlayıcı, patlayıcı, tehlikeli ve zararlı maddelerle çalışılan işyerleri ile ıslak ortamlarda çalışılan işyerleri için kontrol periyotları 1 yılı aşamaz.

Dikkat Edilmesi Gereken Kurallar

• Topraklama direnci ölçümlerinde kullanılan cihazların kalibre edilmiş olması gerekir.
• Kullanılan cihazlar iyi tanınmalı pil şarjı -kablo kopuğu gibi durumlar mutlaka kontrol edilmelidir.
• Bazı cihazlarda kablolar üst üste geldiğinde oldukça farklı değerler ortaya çıkabilmektedir.Bu nedenle kablolar birbirine sarılmadan birbirini kesmeden elektrotlara ulaştırılmalıdır.
• Ölçüm anında toprağın özellikleri dikkate alınmalıdır.(yağmurlu havalarda ölçüm yapılmamalıdır)
• Ölçüm anında çıplak elle elektrotlara dokunmak tehlikelidir.
• Paratoner topraklama ölçümlerinde paratoner irtibatı kesilerek kontrol klemensinden ölçüm yapılmalıldır.Yağmurlu ve rüzgarlı havalarda ölçüm yapmak tehlikeli olabilir.
• Ölçüm yapılan yer eğer fabrika ise topraklama sistemi mutlaka araştırılacaktır.Eğer TN sistemi uygulanıyorsa çevrim empedansı koruma iletken kesitleri projesinden kontrol edilecektir.
• Cihazların gövdelerine bağlanan koruma iletkenlerinin panolara bağlantısı 5 uçlu priz ve fiş düzeni ile yapılması sağlanmalıdır.
• Koruma iletkenlerinin (TN sistemde )mutlaka Ana panodaki (trafo çıkışı) nötr barasına bağlı olduğu kontrol edilmelidir.
• Hangi tip topraklama sistemi tasarlanırsa tasarlansın hayat akımlı (30 mA) kaçak akım koruma şalteri kullanılmalıdır.
• Ölçüm yapılırken mümkün olduğu kadar elektrikler kesilmeli ve bu şekilde ölçüm yapılmalıdır.
• Aynı binada tüm topraklamalar aynı topraklama barasına irtibatlandırılmalıdır.Aksi takdirde münferit ( her cihazı veya bilgisayarları)yapılan topraklamalarda cihaz gövdelerinde tehlikeli gerilimler oluşabilir.
• Topraklama ölçümü yapılırken uygun toprak bulunamazsa , su boruları bu amaçla kullanılabilir.(Cihaz kataloglarında bu bağlantılar mevcuttur)
• Direklerin topraklama ölçümlerinde direk ile olan irtibat sökülmemelidir.Çünki direkte bir topraklama elemanı olarak görev yapmaktadır.